مدیریت عملیات و توزیع کالا
دربخش اول در خصوص مدیریت عملیات و زنجیره ارزش پورتر صحبت شد که سازمان ها با توجه به اهمیت رقابت در عرصه جهانی، نیاز به پاسخگویی سریع و به موقع به مشتری دارند. طبق زنجیره ارزش پورتر، هدف مدیریت عملیات، ایجاد ارزش افزوده بیشتر در طول فرایند عملیات می باشد .
از طرفی توزیع به عنوان یکی از فرایندهای انتهای زنجیره (تامین مواد اولیه – تولید – توزیع) با ایجاد ارزش افزوده در شاخص های افزایش سرعت تحویل کالا، انعطاف پذیری در اخذ سفارشات و ثبات رویه در تحویل کالا می تواند به عنوان یکی از فعالیت های مدیریت عملیات نقش آفرینی نماید .
توزیع چیست؟
يكي از اجزاي آميخته بازاريابي است كه در ساده ترين حالت، وظيفه انتقال محصول از محل توليد به محل خريد مشتري را بعهده دارد. بعبارت ديگر مهمترين وظيفه مديريت توزيع اين است كه كالا را در زمان و مكان مناسب در دسترس مشتريان بالقوه قرار دهد.
كانال توزيع چیست؟
مجموعه اي از سازمان ها و افراد وابسته است كه كالا يا خدمت مورد نظر را در دسترس مشتريان نهايي قرار ميدهد. كانال توزيع، توليدكننده و مشتريان كالا را به يكديگر متصل ميكند.
توزیع ،کارکردی متنوع و پویا است که قابل انعطاف بوده و بر اساس محدودیت ها و انتظارات متفاوت است. توزیع روشی برای افزایش خدمت به مشتری و کاهش هزینه ها است. به مفهوم ساده تر، رساندن محصول مناسب به مکان مناسب در زمان مناسب است.
تصمیمات توزیع بر تسهیلات، تناوب موجودی، حمل و نقل، سرمایه گذاری، تولید، ارتباطات و پردازش اطلاعات اثرگذار می باشد. راهبرد و سیاست های توزیع باید بحشی از راهبرد یکپارچه سازمان باشد که تمام حوزه های عملکردی را شامل می شود.
سیر تحولات توزیع :
جدول۱-۱ خلاصه سیر تحولات تاریخی توزیع
| سال | وضعیت وقایع توزیع |
| ۱۸۹۱ | صاحبان انبار در امریکا ،اتحادیه انبارداران را تاسیس کردند. |
| قبل از ۱۹۱۴ | بیشتر جا به جایی کالا با استفاده از وسایل حمل و نقل دستی بود. |
| ۱۹۰۱ | هزینه ها و عوامل موثر در توزیع محصولات کشاورزی ارائه شد. |
| ۱۹۱۶ | مفاهیم بازار یابی و کانال های توزیع بیان شد. |
| ۱۹۲۲ | بازار یابی به عنوان مجموعه ای از فعالیت ها در انتقال مالکیت کالا به کار رفت. |
| ۱۹۲۷ | کتاب عصر توزیع به چاپ رسید. |
| ۱۹۴۱-۱۹۴۵ | عملیات لجستیک نظامی نشان داد که چگونه می توان فعالیت های توزیع را در یک سیستم خاص یکپارچه کرد. |
| ۱۹۶۰-۱۹۵۰ | تاکید بر رضایت مشتری به عنوان شاخص سود دهی مورد توجه قرار گرفت. |
| ۱۹۷۰-۱۹۶۰ | ورود توزیع در وظایف مدیریت لجستیک شرکت ها. |
| ۱۹۸۰-۱۹۷۰ | توسعه و پیاده سازی Mrr-Mpr11-Drp-DRR11-Jit |
| ۱۹۹۰-۱۹۸۰ | پیشرفت فن آوری اطلاعات و تاثیر آن در سیستم توزیع. |
| ۲۰۰۰-۱۹۹۰ | رویکرد سیستمی به شبکه توزیع و یکپارچه سازی سیستم لجستیک، و توزیع این یکپارچه سازی، تعریف لجستیک را تغییر داد و به مدیرت زنجیره تامین تبدیل کرد. |
مديريت كانال هاي توزيع
يكي از مهمترين چالش هاي مديران بازاريابي و توليدكنندگان، انتقال كالاهاي توليدي خود به بازارهاي هدف است. بر اين اساس تصميم گيري در خصوص شيوه انتقال كالا به محل خريد يا مصرف، از جمله تصميمات مهمي است كه مديران بازاريابي با آن مواجه هستند. اهميت تصميمات اتخاذ شده در خصوص كانالهاي توزيع، به اين دليل است كه شركت مجبور است براي مدتي طولاني به اين تصميمات پايبند و متعهد بماند. چراكه چندين سال طول ميكشد يك سيستم توزيع بطور مطلوب مستقر شود و به آساني قابل تغيير نيست.
سطوح كانال هاي توزيع
توليدكننده و مشتري نهايي بخشي از كانال توزيع را تشكيل مي دهند. براي نشان دادن طول يك كانال از چندين واسطه استفاده مي شود.
كانال “سطح صفر” كه كانال بازاريابي مستقيم نيز ناميده ميشود از يك توليدكننده و مصرف كننده نهايي تشكيل ميشود.
كانال “سطح يك” شامل يك واسطه مانند خرده فروش است.
كانال “سطح دو” داراي دو واسطه است.
كانال “سطح سه” داراي سه واسطه است.
از ديدگاه توليدكنندگان هرچه تعداد واسطه ها بيشتر شود، كسب اطلاعات در مورد مصرف كننده نهايي و اعمال كنترل بر آنها نيز دشوارتر خواهد.
نقش كانال هاي توزيع
يك كانال توزيع علاوه بر انتقال كالا از توليدكننده به مصرف كننده، صرفه جويي در زمان و متصل كردن مالكان كالا و مشتريان، وظايف مهم ديگري نيز بعهده دارد. مهمترين اين وظايف عبارتند از:
_ جمع آوري اطلاعات لازم از منابعي مانند مشتريان بالقوه و كنوني، شركتهاي رقيب و ساير عوامل و نيروهاي فعال در محيط بازاريابي.
_ مذاكره با مشتريان به منظور افزايش انگيزه هاي لازم خريد در آن ها
_ حصول توافق در مورد شرايط خريد و انتقال تملك و مالكيت دارايي ها
_ سفارش گرفتن از مشتريان عمده و سفارش دادن به شركت هاي توليدكننده
_ تامين وجوه لازم و مقادير لازم محصول در كانال توزيع
_ بر عهده گرفتن بخشي از ريسكهاي مربوط به كانال هاي توزيع
_ تهيه انبارهاي لازم به منظور انبار كردن و نقل و انتقال كالاهاي فيزيكي
_ پرداخت وجوه لازم از جانب خريداران و از طريق بانكذها و ساير مؤسسات مالي
جدول اجزای توزیع
از دیدگاه روشتن و آکسلی (Rushton&oxely )
| اجزای توزیع | تصمیمات مربوط به هر جزء |
| انبارداری | جانمایی،تعداد و اندازه دپوها ،نوع عملیات |
| حمل و نقل | روش حمل و نقل ،شیوه عملیات حمل و نقل ،برنامه ریزی حمل و نقل ،زمان بندی مسیر |
| موجودی | چه چیزی ذخیره شود، چه جایی ذخیره شود، چقدر ذخیره شود |
| اطلاعات و کنترل | طراحی سیستم، کنترل رویه ها، پیش بینی ها |
| بسته بندی | تعیین واحد بار برای حمل و نقل، بسته بندی محافظ، سیستم جابه جایی بار |
در قسمت بعد به ادامه این مبحث می پردازیم.
حسن این نوشته ها عالین. ضمن این که تغییر فونت به «ایران سانس» عمل هوشمندانه ای در تکمیل «عضو مرزی» وبلاگت بود.
این که این مقاله بسیار سنگین رو به اشتراک میزاری عالیه. راستش در کار «فروشگاه اینترنتی» و «محتوا» الان داریم با هیئت مدیره در مورد «توزیع» مذاکره میکنیم که قطعا این مفاهیم بسیار بسیار به کارم می آد.
متشکرم.
سلام یاور عزیز
مرسی از لطفتان
زحمت فونت را علی کریمی عزیز کشید . این برای من موجب امتنان است که بتوانم در مسیر حرکت دوستان خوب متممی ام باشم .
[…] در بخش دو در خصوص فرایند توزیع- تاریخچه توزیع – مدیری… […]